Zosia: Kacper, już czwarty raz pytam cię o to samo!

Kacper: Tak, tak.

Zosia: Co tak?

Kacper: Tak, tak, masz rację.

Zosia: Ale ja cię pytałam, o której wychodzimy!

Kacper: Przecież mówię, że taaaak!

Zosia: Co się z tobą dzieje?! Gdzie jest mój brat? Halo? Babciu, czy ty to widzisz? Odkąd Kacper ma własny smartfon, nie da się z nim normalnie rozmawiać. A kiedy tylko go wyłącza, to włącza konsolę. Kacper, prosiłam cię, żebyś przestał grać. Chodzisz jak zombie.

Kacper: Wręcz przeciwnie – ja właśnie walczę z zombie! A poza tym, Zośka, ty w kółko o coś mnie pytasz. Chcesz, żebym się z tobą bawił w dziewczyńskie zabawy, żebym z tobą rozmawiał, żebym robił ci kanapki, żebym nie zostawiał u ciebie swoich brudnych skarpetek... Czy ty nie rozumiesz, że mam tutaj ważną misję?!

Zosia: A tak? Ciekawe, jaką.

Kacper: Muszę obronić...

Zosia: Mama miała rację. Powiedziała, że dla ciebie świat wirtualny jest ważniejszy niż realny.

Kacper: Mama sama cały czas korzysta z telefonu! Albo rozmawia z koleżankami, albo wrzuca zdjęcia na Instagrama, albo zostawia lajki na Facebooku!

Zosia: Rzeczywiście, ostatnio sama trochę za dużo czasu spędza w internecie.

Babcia: Wiecie co, kiedyś było zupełnie inaczej. Kiedyś ludzie po prostu ze sobą rozmawiali twarzą w twarz. Internet nie był nikomu potrzebny. Trochę się boję, że przyjdzie dzień, w którym nie będziecie wiedzieli, co czuje druga osoba.

Kacper: Jak to? Przecież mamy emotikonki, żeby wyrażać emocje.

Zosia: Bardzo śmieszne!

Babcia: Właśnie o tym mówię. Jeśli nie zobaczycie na własne oczy, jak wygląda ktoś wesoły, smutny, zdenerwowany, to możecie nie rozpoznać tych uczuć w realnym świecie. Taka osoba nie wyświetli emotikonki, tylko się uśmiechnie, uniesie brwi, otworzy szeroko oczy, a wy nie będziecie wiedzieli, o co chodzi. Do wyrażania emocji służą twarze, a nie znaczki w telefonie.

Zosia: Właśnie dlatego ja chcę być podróżniczką. Chcę nią być, żeby zobaczyć te wszystkie piękne miejsca i ciekawych ludzi na własne oczy, a nie na ekranie. Chcę podróżować, żeby spróbować oryginalnych dań, poznać ich smak, a nie o nim czytać, żeby powąchać kwiat pomarańczy, żeby dotknąć żółwia, a nie tylko obejrzeć o nim program w telewizji czy filmik w internecie... Rozumiecie?

Kacper: No dobrze, dobrze, ale co mamy zrobić, żeby to jakoś naprawić?

Babcia: Czytałam ostatnio pewien artykuł.

Kacper: W internecie?

Babcia: Tak, bo internet też jest bardzo pożyteczny, wnusiu.

Kacper: Słyszysz, Zośka?

Babcia: Po prostu musisz wiedzieć, jak go używać. Jest trochę jak nóż – możesz nim zrobić kanapkę, ale możesz też się skaleczyć. W każdym razie w tym tekście było napisane, że większość dzieci i nastolatków spędza dziennie pięć godzin w sieci. Pięć godzin! To za dużo! Napiszmy wspólnie listę reguł korzystania z telefonów i rzeczy, które można byłoby zrobić w czasie przeznaczanym na wirtualną rozrywkę.

Zosia: O, super! Jestem za! Kacper, a ty?

Kacper: Jasne, tylko najpierw obronię świat przed atakiem zombie...

Zosia: O matko, oszaleję!

Kacper: Hi, hi, hi, Zośka, żartowałem!

0. Zosia zadała Kacprowi pytanie kilka razy.

TAK, bo ona mówi: „czwarty raz pytam cię o to samo”.

0. Zosia prosiła, żeby Kacper przestał grać.

1. Zosia prosiła, żeby Kacper się z nią powąchaćdotknąćzostawiałrobiłzobaczyćspróbowaćrozmawiałbawiłnaprawić w dziewczyńskie zabawy.

2. Zosia prosiła, żeby Kacper z nią powąchaćdotknąćzostawiałrobiłzobaczyćspróbowaćrozmawiałbawiłnaprawić.

3. Zosia prosiła, żeby Kacper powąchaćdotknąćzostawiałrobiłzobaczyćspróbowaćrozmawiałbawiłnaprawić jej kanapki.

4. Zosia prosiła, żeby Kacper nie powąchaćdotknąćzostawiałrobiłzobaczyćspróbowaćrozmawiałbawiłnaprawić u niej swoich brudnych skarpetek.

5. Zosia chce być podróżniczką, żeby powąchaćdotknąćzostawiałrobiłzobaczyćspróbowaćrozmawiałbawiłnaprawić miejsca i ludzi na własne oczy.

6. Zosia chce podróżować, żeby powąchaćdotknąćzostawiałrobiłzobaczyćspróbowaćrozmawiałbawiłnaprawić dań.

7. Zosia chce podróżować, żeby powąchaćdotknąćzostawiałrobiłzobaczyćspróbowaćrozmawiałbawiłnaprawić kwiat pomarańczy.

8. Zosia chce podróżować, żeby powąchaćdotknąćzostawiałrobiłzobaczyćspróbowaćrozmawiałbawiłnaprawić żółwia.

9. Co mamy zrobić, żeby to jakoś powąchaćdotknąćzostawiałrobiłzobaczyćspróbowaćrozmawiałbawiłnaprawić?

Zdanie A: Zosia chce być podróżniczką, żeby zobaczyć piękne miejsca osobiście.

Zdanie B: Zosia prosi cię, żebyś przestał grać.

1. Czym różnią się pogrubione fragmenty?

2. Kto chce być podróżniczką i kto chce zobaczyć piękne miejsca w zdaniu A?

3. Kto prosi, a kto ma przestać grać w zdaniu B?

Żeby + bezokolicznik -> występuje ta sama osoba albo te same osoby w obu częściach zdania

Jeśli w pierwszej i drugiej części zdania mówimy o tej samej osobie, to mamy połączenie nieodmienionego żeby z bezokolicznikiem.

Przykład:

Aleks piecze ciasto, żeby je zjeść. (To znaczy, że Aleks piecze ciasto i Aleks je zje).

Żeby + czasownik w 3. osobie czasu przeszłego -> inna osoba albo inne osoby w obu częściach zdania

Jeśli w pierwszej i drugiej części zdania mówimy o różnych osobach, żeby odmienia się (żebym, żebyś, żeby, żebyśmy, żebyście, żeby), a po nim jest czasownik w 3. osobie czasu przeszłego.

Przykład:

Aleks piecze ciasto, żebym zjadła coś pysznego. (To znaczy, że Aleks piecze ciasto, ale jem je ja, a nie Aleks).

Jeśli chcesz użyć form bardziej literackich, to zamiast żeby możesz powiedzieć/napisać: ażeby, aby, by, także w odmienionych formach, np. ażebym, abym, bym.

0. Napisaliśmy do prezydenta Polski, żeby zaprosił nas do Pałacu Prezydenckiego na lody.
1. Chciałabym/Chciałbym, żeby na świecie ..........
2. Moi rodzice chcą, żebym ..........
3. Julia chciałaby, żeby Aleks ..........
4. Pan Twardowski poprosił swoich uczniów, żeby ..........
5. Dziadkowie zaproponowali wam, żebyście ..........
6. Mama kupuje smakołyki w polskim sklepie, żebyśmy ..........
7. Tyle razy prosiłem cię, żebyś ..........
8. Wyłączyliśmy telefony, żeby rodzice ..........
9. Pomagamy w schronisku dla zwierząt, żeby pieski ..........
10. Rodzice dają nam buziaki na dobranoc, żebyśmy ..........

0. Juleczko, życzę Ci, żebyś wygrała program „Mam talent”.
1. Kochana Babciu, życzę Ci ..........
2. Kochany Dziadziu, życzę Ci, ..........
3. Kochana Mamusiu, życzę Ci, ..........
4. Kochany Tatusiu, życzę Ci, ..........
5. Droga Pani .......... [tu wpisz imię swojej nauczycielki], życzymy Pani, żeby ..........
6. Drogi Panie .......... [tu wpisz imię swojego nauczyciela], życzymy Panu, żeby ..........
7. Droga/Drogi .......... [tu wpisz imię koleżanki/kolegi], życzę Ci, ..........

1. Czy wyobrażasz sobie dzień/tydzień bez telefonu?
2. Co zwykle robisz na tablecie/w telefonie?
3. Które gry/aplikacje uważasz za najciekawsze? Dlaczego?
4. Które strony zwykle odwiedzasz w internecie?
5. Czy twoi rodzice ograniczają ci czas korzystania z urządzeń elektronicznych? Dlaczego?
6. Ile czasu najwięcej korzystałaś/korzystałeś z urządzeń elektronicznych? Jak się czułaś/czułeś w trakcie korzystania, a jak po wyłączeniu urządzenia?
7. Wyobraź sobie świat, w którym nie ma ani internetu, ani telewizji, ani radia, ani żadnych urządzeń elektronicznych. Jak wyglądałby zwykły dzień ludzi, którzy w nim żyją?
8. Twoja przyjaciółka/Twój przyjaciel cały czas korzysta ze smartfona, kiedy chcesz z nią/nim porozmawiać, co jej/mu powiesz?

Przeczytaj propozycje babci, Kacpra i Zosi. Wraz z koleżankami i kolegami z klasy zdecydujcie, które pomysły podobają wam się najbardziej. Dokończ tę listę w zeszycie, dopisując do niej 4 swoje pomysły.

W języku polskim mamy wiele wyrazów pochodzących z innych języków. Te, które trafiły do polszczyzny z języka angielskiego, nazywają się anglicyzmami. Będą to wyrazy takie jak np. bar, dżem, sweter, mecz, hobby, biznes, tenis, aerobik, hamburger itd.

0. Zaproponujemy rodzicom, żeby sami nie korzystali z telefonów, kiedy z nami rozmawiają.

Zbierzemy wszystkie telefony i zamkniemy je na ten rodzinny czas w pudełku.

1. Nie zabieramy telefonu do łóżka przed snem.

2. Ustalamy limit – korzystamy maksymalnie 45 minut dziennie z komórki.

3. Rozwijamy swoje pasje. Kacper i Zosia zapisują się na zajęcia sporto we.

4. Co najmniej raz w tygodniu z rodzicami albo gramy w gry planszowe, albo idziemy na spacer.

5. Kacper z Bartkiem chcą zostać wolontariuszami w schronisku dla zwierząt.

Odpowiedz na pytania: tak/nie, a następnie sprawdź, co oznacza twój wynik.
1#. Bardzo często robię sobie selfie albo zdjęcia innym osobom. Potem umieszczam je w internecie i nie myślę o tym, kto ogląda moje fotografie i do czego je wykorzystuje.
2#. Często korzystam z telefonu, kiedy się nudzę.
3#. Ciągle zerkam na telefon, żeby sprawdzić, czy ktoś do mnie napisał.
4#. Zabranie mi smartfona albo tabletu jest dla mnie surową karą.
5#. Trudno mi przerwać korzystanie z urządzenia elektronicznego, nawet jeśli mam ustalonylimit czasowy.
6#. Bez telefonu czuję się dziwnie i źle. Zawsze wolę mieć go przy sobie.
7#. Moje ciągłe korzystanie z telefonu nie podoba się moim rodzicom, często się o to kłócimy.
8#. Próbuję ograniczyć korzystanie z telefonu, ale niestety nigdy mi się to nie udaje do końca.
9#. Trudno mi się skoncentrować na czymś jednym, bo rozprasza mnie mój telefon.
10#. Marka telefonu czy tabletu jest dla mnie bardzo ważna. Po prostu lubię gadżety elektroniczne.

Jeśli odpowiedziałaś/odpowiedziałeś 0–2 razy „tak”, to
wiesz, jakie korzyści płyną z używania urządzeń elektronicznych. Kontakty z rodziną, koleżankami i kolegami są dla ciebie bardzo ważne. Dobrze zarządzasz swoim czasem i nie przesadzasz z korzystaniem z urządzeń elektronicznych. Brawo! Tak trzymać!

Jeśli odpowiedziałaś/odpowiedziałeś 3–6 razy „tak”, to
zdajesz sobie sprawę, że niekiedy za dużo czasu poświęcasz na życie w świecie wirtualnym. Postaraj się mniej grać w różne gry, a więcej korzystać z aplikacji edukacyjnych. Spróbuj w tym tygodniu korzystać codziennie maksymalnie przez godzinę z internetu, a kolejną spędź z rodziną albo przyjaciółmi.

Jeśli odpowiedziałaś/odpowiedziałeś 7–10 razy „tak”, to
ojej! Chyba ciężko ci wyobrazić sobie świat bez urządzeń elektronicznych! A szkoda, bo w świecie realnym dzieje się dużo ciekawych rzeczy. Zagraj z przyjaciółmi w grę planszową, pomóż rodzicom albo dziadkom w gotowaniu. Poczuj, jak pięknie pachnie świeżo upieczone ciasto – w internecie nie da się tego zrobić ;-)