Mama Julii: Kochanie, czy ułożyłaś już menu sylwestrowe dla swoich gości?

Julia: Tak! Chcę, żeby było dużo ciastek, czekolady, batonów, no i może frytki. Powinnam też chyba zamówić ten biały tort z tęczami i jednorożcem, jest tak bajecznie kolorowy!

Tata Julii: Rozumiem, Juleczko, że to Twoje przyjęcie sylwestrowe, ale czy o czymś nie zapomniałaś?

Julia: Masz rację. Pizza! Lody?

Tata: Akurat nie to miałem na myśli. Powinnaś myśleć trochę więcej o zdrowym jedzeniu.

Julia: A wy, zapraszając rodziców moich koleżanek i kolegów, zamierzacie jeść tylko sałatki?

Tata: Veroniko, ja powinienem chyba zrobić zestaw swoich popisowych sałatek, prawda?

Mama: Powinieneś, kochanie. A ja nie powinnam zamawiać pizzy, nie sądzisz?

Tata: Nie powinnaś.

Julia: Ojej! Ale nuda! A czy nie powinniście kupić nam przypadkiem kilku butelek szampana bezalkoholowego?

Mama: Tak, ale też nie za dużo, bo to sam cukier.

Julia: Mamo, czy nie powinniśmy wszyscy w noc sylwestrową po prostu dobrze się bawić, a o zdrowym jedzeniu myśleć od pierwszego stycznia?

Tata: Veroniko, skąd nam się wzięło takie mądre dziecko?

Mama: Raczej nie z kapusty.

Julia: No właśnie, mamo, tato, powinniście mi to chyba wreszcie porządnie wyjaśnić.

Tata: Dobrze, zrobimy to w nowym roku, a teraz powinnaś zmienić trochę swoje menu.

1. Jakie potrawy wybrała Julia na swoje przyjęcie?

2. Czym ma być udekorowany tort?

3. Z jakiej okazji będzie przyjęcie?

4. Jaką uwagę do menu Julki ma jej tata?

5. Jakie potrawy przygotuje tata na przyjęcie dla dorosłych?

6. Czy na przyjęciu Julii będzie alkohol?

7. Co krytykuje mama Julii, jeśli chodzi o szampana dla dzieci?

8. Kiedy, zdaniem Julii, jest czas na zmianę stylu życia?

9. Czego chciałaby się dowiedzieć Julia?

10. Jakie zadanie dla Julii na najbliższy czas ma jej tata?

Mama Julii: Kochanie, czy ułożyłaś już menu sylwestrowe dla swoich gości?

Julia: Tak! Chcę, żeby było dużo ciastek, czekolady, batonów, no i może frytki. PowinieneśpowinnaśpowinienemPowinnamPowinnaśpowinniśmypowinnampowinniście też chyba zamówić ten biały tort z tęczami i jednorożcem, jest tak bajecznie kolorowy!

Tata Julii: Rozumiem, Juleczko, że to Twoje przyjęcie sylwestrowe, ale czy o czymś nie zapomniałaś?

Julia: Masz rację. Pizza!

Tata: Akurat nie to miałem na myśli. PowinieneśpowinnaśpowinienemPowinnamPowinnaśpowinniśmypowinnampowinniście myśleć trochę więcej o zdrowym jedzeniu.

Julia: A wy, zapraszając rodziców moich koleżanek i kolegów, zamierzacie jeść tylko sałatki?

Tata: Veroniko, ja PowinieneśpowinnaśpowinienemPowinnamPowinnaśpowinniśmypowinnampowinniście chyba zrobić zestaw swoich popisowych sałatek, prawda?

Mama: PowinieneśpowinnaśpowinienemPowinnamPowinnaśpowinniśmypowinnampowinniście, kochanie. A ja nie PowinieneśpowinnaśpowinienemPowinnamPowinnaśpowinniśmypowinnampowinniście zamawiać pizzy, nie sądzisz?

Tata: Nie PowinieneśpowinnaśpowinienemPowinnamPowinnaśpowinniśmypowinnampowinniście.

Julia: Ojej! Ale nuda! A czy nie PowinieneśpowinnaśpowinienemPowinnamPowinnaśpowinniśmypowinnampowinniście kupić nam przypadkiem kilku butelek szampana bezalkoholowego?

Mama: Tak, ale też nie za dużo, bo to sam cukier.

Julia: Mamo, czy nie PowinieneśpowinnaśpowinienemPowinnamPowinnaśpowinniśmypowinnampowinniście wszyscy w noc sylwestrową po prostu dobrze się bawić, a o zdrowym jedzeniu myśleć od pierwszego stycznia?

Tata: Veroniko, skąd nam się wzięło takie mądre dziecko?

Mama: Raczej nie z kapusty.

Julia: No właśnie, mamo, tato, PowinieneśpowinnaśpowinienemPowinnamPowinnaśpowinniśmypowinnampowinniście mi to chyba wreszcie porządnie wyjaśnić.

Tata: Dobrze, zrobimy to w nowym roku, a teraz PowinieneśpowinnaśpowinienemPowinnamPowinnaśpowinniśmypowinnampowinniście zmienić trochę swoje menu.

Podzielcie się na grupy lub pary i spróbujcie udzielić odpowiedzi na poniższe pytania. Wygrywa grupa, która zdobędzie najwięcej punktów. Odpowiedzi zapiszcie na kartce i kiedy skończy się czas na ich udzielanie, nic już nie zmieniajcie.

1. Czasowniki występujące w słowniku zwykle są podawane w bezokoliczniku, np. robić, czytać, spać, a jaka jest podstawowa forma czasownika powinien?

2. Jaki jest wspólny element wszystkich form w rodzaju męskim (powinienem, powinieneś, powinien)?

3. Czy widzisz wspólne elementy form czasownika powinien w innych rodzajach?

4. Jaka litera jest podwojona we wszystkich formach poza tymi, które występują w rodzaju męskim? Wymów ją głośno po zakończeniu konkursu tak, żeby było wyraźnie słychać, że jest podwojona.

5. Czy znasz już końcówki, które występują w czasownikach w tabeli (-em, -eś, -am, -aś, -a, -o, -iśmy, -iście, -i, -yśmy, -yście, -y)? Czy kojarzą ci się z jakimiś innymi formami czasowników? Z jakimi?

6. Czym się różnią formy czasownika powinien w liczbie mnogiej?

7. Jak myślisz, dlaczego w rodzaju nijakim nie podajemy formy czasownika powinien dla ja i ty?

Kiedy i jak używać czasownika powinien, i co on oznacza?

Użycie:

• Kiedy chcesz zapytać kogoś o radę, wtedy mówisz:

Co powinnam/powinienem zrobić?

• Kiedy chcesz udzielić komuś rady, wtedy mówisz:

Myślę, że powinnaś/powinieneś…

Nie powinnaś/powinieneś tego robić.

Może powinnaś/powinieneś…

Znaczenie:

• Sugestia, rada: Powinieneś pić 2 litry wody dziennie.

• Obowiązek: Dzieci powinny chodzić do szkoły.

• Oczekiwanie: Julka powinna sama ułożyć menu dla swoich gości, jest już duża.

Gramatyka:

W przypadku czasownika powinien czas można wyrazić zarówno za pomocą:

• wyrazów typowych dla wszystkich czasów, np. czas przeszły – 10 lat temu, czas teraźniejszy – dzisiaj, czas przyszły – jutro.

• konkretnej struktury (tylko w czasie przeszłym).

Po czasowniku powinien występuje bezokolicznik:

Powinnam przeczytać ten komiks.

Jeśli nie chcesz mówić o konkretnej osobie, ale o czymś ogólnym, używaj formy powinno się:

O której powinno się rozpocząć przyjęcie sylwestrowe?

(To oznacza, że nie pytamy, o której Julka ma rozpocząć przyjęcie albo o której ty masz to zrobić,

ale ogólnie, o której większość ludzi zaczyna taką imprezę).

Przykłady:

1. Co to znaczy „sylwester”?
2. Jakie znasz tradycje sylwestrowe lub noworoczne?
3. Czy w twoim kraju robi się coś specjalnego 31 grudnia?
4. Jak zwykle wygląda wieczór sylwestrowy w twoim domu?
5. Czy ostatni dzień roku różni się czymś od pozostałych dni? Czym?
6. Czy w twoim domu przygotowuje się specjalne potrawy na ten wieczór? Jakie?
7. Czy w twoim domu należy się jakoś specjalnie ubrać na ten wieczór? Jak?
8. Czy wiesz, jak ludzie świętują nadejście Nowego Roku w Polsce? Opowiedz o tym.
9. Czy świętowanie sylwestra jest dla ciebie ważne? Dlaczego?
10. Jakie emocje towarzyszą ci w oczekiwaniu na Nowy Rok?

Z okazji nadejścia nowego roku...

0. w RPA (Republice Południowej Afryki) wyrzuca się stare urządzenia. Dzięki temu wchodzi się w nowy rok bez żadnych niepotrzebnych obciążeń.

W RPA powinno się wyrzucać stare urządzenia.

1. w Kolumbii przez cały dzień nosi się puste walizki. Ta praktyka ma zapewnić wiele podróży w nadchodzącym roku.

......................................................................................................................................................................

2. w Danii rozbija się stare talerze pod drzwiami bliskich osób. Takie działanie ma im przynieść szczęście.

......................................................................................................................................................................

3. w Hiszpanii o północy zjada się 12 winogron. Każde z nich oznacza pomyślność na każdy miesiąc nadchodzącego roku.

......................................................................................................................................................................

4. w Finlandii, podobnie jak w niektórych niemieckich landach, leje się stopioną cynę do pojemnika z wodą. Kształt, jaki przybierze metal, jest przepowiednią na najbliższy rok.

......................................................................................................................................................................

5. w Szkocji organizuje się parady z pochodniami. Symbolizują one słońce, które oczyszcza nadchodzący rok.

......................................................................................................................................................................

6. na Filipinach rodziny gromadzą na stole okrągłe owoce. Ich kształt symbolizuje monety, a więc bogactwo.

......................................................................................................................................................................

7. w Brazylii ubiera się na biało. Ten kolor przyniesie szczęście na cały przyszły rok.

......................................................................................................................................................................

8. w Turcji zakłada się czerwoną bieliznę. Ten kolor symbolizuje szczęście.

......................................................................................................................................................................

9. w Niemczech daje się bliskim prezenty w postaci małych talizmanów. Maleńka czterolistna koniczynka, kominiarz, grzybek czy świnka przynoszą szczęście.

......................................................................................................................................................................

10. w Polsce nie ma sensu ani się kłócić, ani złościć, bo nikt nie chce spędzić w takim nastroju kolejnych 365 dni.

......................................................................................................................................................................