Z innej bajki

I. Przeczytaj dialog z podziałem na role.

Bartek: Nareszcie udało się rozpalić ognisko!

Zosia: Super! Jest wspaniałe! Mamy też przygotowane kije do kiełbasek.
Kacper: Zawołamy młodsze dzieciaki?
Aleks: Mogą przyjść dopiero wtedy, gdy przestaną płakać. Zachowują się jak moja trzyletnia siostra. Zosiu, czy możesz podać mi jeden kij? Uwielbiam kiełbaski i ziemniaki z ogniska.
Bartek: Dlaczego płaczą? Co się stało?
Zosia: Płaczą za mamą.

Bartek: Ale przecież dopiero przyjechaliśmy.
Sara: Bartku, zrozum, oni pierwszy raz wyjechali gdzieś bez rodziców.
Julka: Poza tym pan Twardowski powiedział, że nie można do nikogo dzwonić.
Bartek: Pewnie, że nie można. Jesteśmy na biwaku nad Odrą. Tu nie ma zasięgu.

Julka: Myślę, że dzieciaki są niespokojne, bo przeraża ich nocowanie pod namiotem. Muszę przyznać, że ja też obawiam się, jak to będzie wyglądać.
Kacper: Nigdy wcześniej nie nocowałaś pod namiotem? Zośka i ja często jeździmy z rodzicami nad Bałtyk i śpimy na kempingu w namiotach.
Julka: Ja zawsze nocuję z rodzicami w hotelu.
Bartek: Nawet nie wiesz, jak dużo tracisz. Nocując pod namiotem, jesteś blisko natury, słyszysz śpiew ptaków, oddychasz świeżym powietrzem.

Julka: Ale jak można spać na ziemi? Tu jest pełno różnych owadów!
Zosia: Będziemy spać na karimatach i w śpiworach.
Kacper: Nad Odrą nie ma dużo owadów. Są tylko mrówki, muchy, pająki, komary i kleszcze. Ha, ha!
Julka: Ojej! Boję się pająków i kleszczy.

Saro: Julko! Nie martw się! Pożyczę ci swój krem odstraszający owady.

Zosia: Poza tym żaden owad nie wejdzie do naszego wspaniałego namiotu. Zobacz, czy nie jest cudowny?
Julka: To prawda, nasz namiot jest najładniejszy. Ale jeśli zacznie padać deszcz, przemokniemy zupełnie.
Kacper: Deszcz to nic, gorzej jeśli nadejdzie burza. Ha, ha!
Zosia: Kacper! Nie strasz jej! Ona i tak się boi. Nie będzie żadnej burzy. Sprawdzaliśmy prognozę pogody przez wyjazdem.

Sara: Julko! Nie bój się. Będziesz spała w namiocie razem ze mną i Zosią. Zobaczysz, będzie fajnie.
Bartek: Usiądziemy w kole i zawołamy wszystkich?
Kacper: Tak! Przy ognisku najciekawsze są opowieści o duchach. Ha, ha!
Zosia: Kacper, uspokój się! Pan Twardowski powiedział, że przy ognisku będzie quiz o atrakcjach turystycznych w Polsce.

II. Odpowiedz na pytania do tekstu. Użyj pełnych zdań.

1. Dlaczego młodsze dzieci płaczą na biwaku?

2. Dlaczego dzieci nie mogą zadzwonić do rodziców?

3. Dlaczego dzieciaki są niespokojne?

4. Czego obawia się Julka?

5. Dlaczego, zdaniem Bartka, warto nocować pod namiotem?

6. Dlaczego Zosia jest pewna, że nie będzie żadnej burzy?

Zapamiętaj!

bo = ponieważ/gdyż

Zamiast bo możesz używać ponieważ lub gdyż. Te spójniki mają to samo znaczenie. Pamiętaj jednak, że bo jest potoczne, używane w codziennych sytuacjach, a ponieważ i gdyż są typowe dla starannego języka i sytuacji oficjalnych.

Nie wyjdę na dwór, bo mi się nie chce.

Nie używam jednorazowych toreb na zakupy, ponieważ staram się żyć ekologicznie.

Ćwiczenia 34.I Podpisz ilustracje podanymi wyrazami.

latarka, namiot, śpiwór, karimata, ognisko, kij, krem odstraszający owady, komar, kleszcz, gazowa kuchenka turystyczna, zapałki

Ćwiczenie 34.II Wypisz pięć najważniejszych rzeczy, które zabierzesz: na wakacje nad mo- rzem, na wędrówkę górską, na biwak w lesie.

III. Zrób z koleżankami i kolegami quiz o atrakcjach turystycznych w Polsce. Sko- rzystaj z podanych pytań i dopisz swoje. Odpowiedzi do podanych pytań znajdziesz w kluczu.

1. Gdzie w Polsce nad Morzem Bałtyckim jest najdłuższe drewniane molo?

2. Jak nazywa się kościół na Rynku w Krakowie

3. Jak nazywają się tradycyjne ciastka z Torunia?

4. W którym mieście znajdują się najsłynniejsze polskie koziołki?

5. W którym mieście znajdują się figurki krasnali?

6. Gdzie w pobliżu Krakowa znajduje się kopalnia soli kamiennej?

7. Które miasta wchodzą w skład Trójmiasta?

8. Co jest symbolem Warszawy?

9. Jak nazywa się wzgórze w Krakowie, gdzie dawno temu rezydował król, a według legendy straszył smok?

10. Jakie są najwyższe góry w Polsce?

11. Jakie miasto nazywane jest „zimową stolicą Polski”?

12. Jak nazywa się wyspa na Bałtyku na pograniczu Polski i Niemiec?

13. W którym mieście organizowany jest Jarmark Dominikański?

14. W którym mieście organizowany jest Festiwal Muzyki Country?

15. Jakie duże zwierzę można spotkać w Puszczy Białowieskiej?

16. Jakie zwierzę nie występuje w Tatrzańskim Parku Narodowym?

IV. Przeczytaj poniższe wyrażenia. Użyj ich w następujących sytuacjach komunikacyjnych.

Wyrażanie niepokoju i strachu	Wyrażanie ekscytacji i radości
Okropnie boję się, że... Bardzo boję się... Nie strasz mnie! Przestraszyłeś mnie! Przestraszyło mnie to! Obawiam się, że... Przeraża mnie... Jestem niespokojna/y. Jestem przerażona/y.	Już nie mogę się doczekać... Nie mogłam/-em doczekać się... Bardzo się cieszę. Hurra! Nareszcie.../Wreszcie.../W końcu... To jest cudowne/wspaniałe/niesamowite/ piękne/super! Nie mogę w to uwierzyć!

Sytuacje komunikacyjne:

1. Rodzice kupili ci nowy smartfon. Wyraź swoje uczucia.

2. Zwiedzasz zamek, w którym straszy. Wyraź swoje uczucia.

3. Twój młodszy brat / twoja młodsza siostra zniknął / zniknęła ci z oczu na placu zabaw. Wyraź swoje uczucia.

4. Przed twoimi oczami rozpościera się piękny widok. Wyraź swoje uczucia.

V. Odpowiedz na pytania.

1. Czego się boisz? Czego się obawiasz?

2. Czy wolisz na wakacjach nocować w hotelu czy pod namiotem? Dlaczego?

3. Jaka, twoim zdaniem, jest największa atrakcja turystyczna w Polsce, a jaka w twoim kraju?

Zapamiętaj

Z poprzedniego modułu wiesz już, że zdanie, które ma jedno orzeczenie, to zdanie pojedyncze, np. Dzieci pojechały na biwak nad Odrę.

Zdanie, które ma co najmniej dwa orzeczenia, to zdanie złożone, np. Dzieci pojechały na biwak nad Odrę, a rodzice zostali w domu.

Żeby zbudować zdanie złożone, potrzebujemy najczęściej małych wyrazów, które łączą poszczególne zdania, zwanych spójnikami. Niektóre spójniki i ich typy poznałaś/łeś w pierwszej części Z innej bajki w module 33.

Spójniki to na przykład: i, oraz, ani, ale, lecz, natomiast, a, zaś, jednak, albo, lub, czy, bądź, więc, zatem, dlatego, bo, ponieważ, dlatego (że), że, chociaż, choć, mimo że.
Bartek wie, że Julka boi się pająków.
Małe dzieci płaczą, bo tęsknią za rodzicami.
Zwykle przy ognisku gramy na gitarze lub opowiadamy sobie straszne historie.

Ćwiczenia 34.III Z podanych zdań złożonych utwórz zdania pojedyncze. Podkreśl spójniki w zdaniach złożonych.

0. Odrabiam pracę domową i słucham muzyki.
Odrabiam pracę domową. Słucham muzyki.

1. Chociaż biegliśmy szybko, nie zdążyliśmy na pociąg. ........................................................................................................................

2. Nie boję się pająków, ale obawiam się użądlenia pszczoły. ....................................................................................................................................................................

3. Chciałby sam pojechać na biwak, lecz rodzicie mu na to nie pozwalają. ....................................................................................................................................................................

4. Ponieważ zdobył pierwsze miejsce, zasługuje na szacunek. ....................................................................................................................................................................

5. Mimo że bardzo się starałem, nie udało mi się zdobyć pierwszego miejsca. ....................................................................................................................................................................

Odpowiedzi:

1. Chociaż biegliśmy szybko, nie zdążyliśmy na pociąg.
Biegliśmy szybko. Nie zdążyliśmy na pociąg.

2. Nie boję się pająków, ale obawiam się użądlenia pszczoły.
Nie boję się pająków. Obawiam się użądlenia pszczoły.

3. Chciałby sam pojechać na biwak, lecz rodzicie mu na to nie pozwalają.
Chciałby sam pojechać na biwak. Rodzice mu na to nie pozwalają.

4. Ponieważ zdobył pierwsze miejsce, zasługuje na szacunek.
Zdobył pierwsze miejsce. Zasługuje na szacunek.

5. Mimo że bardzo się starałem, nie udało mi się zdobyć pierwszego miejsca.
Bardzo się starałem. Nie udało mi się zdobyć pierwszego miejsca.

Ćwiczenia 34.IV Z podanych par zdań pojedynczych utwórz zdania złożone. Użyj odpowiednich spójników.

0. deszcz. Biorę parasol.
Pada deszcz, dlatego biorę parasol / Biorę parasol, bo pada deszcz.

1. Idę do dentysty. Boli mnie ząb. ............................................................................................................

2. W weekendy chodzę na spacery. Gram na konsoli. ............................................................................................................

3. Lubisz spać pod namiotem? Wolisz nocować w hotelu? ............................................................................................................

4. W lipcu pojedziemy w góry. W sierpniu polecimy do Turcji.
............................................................................................................

5. Jutro będzie ładna pogoda. Mam nadzieję.
............................................................................................................

Odpowiedzi:

1. Idę do dentysty, bo/ponieważ/gdyż boli mnie ząb.
Ponieważ boli mnie ząb, idę do dentysty.
Boli mnie ząb, dlatego/więc idę do dentysty.

2. W weekendy chodzę na spacery i/oraz gram na konsoli.
W weekendy chodzę na spacery albo/lub/bądź gram na konsoli.

3. Lubisz spać pod namiotem, czy wolisz nocować w hotelu?

4. W lipcu pojedziemy w góry, a/natomiast w sierpniu polecimy do Turcji.

5. Mam nadzieję, że jutro będzie ładna pogoda.

Ćwiczenia 34.V Uzupełnij tekst podanymi spójnikami.

i (3 x), ale, lub, żeby, dlatego, że, bo, albo, a

Chcemy dobrze mówić i pisać po polsku, chodzimy do polskiej szkoły w weekendy. Czasami nie jest łatwo wstać rano w sobotę, robimy to chętnie, wiemy, że warto lepiej znać język naszych rodziców dziadków. Do szkoły przychodzimy pieszo przyjeżdżamy rowerem autobusem. Na pierwszej części lekcji dużo mówimy, na drugiej czytamy i piszemy. Nasza nauczycielka stara się, nasz polski był coraz lepszy. Ona uważa, jesteśmy bardzo miłą pracowitą grupą.

Ćwiczenia 34.VI. Wstaw przecinki tam, gdzie ich brakuje. Kto z przyjaciół Sary napisał te słowa?

Myślę, że moją najlepszą przyjaciółką jest Sara. Jest nowa w Niemczech bo niedawno przeprowadziła się z Austrii. Chociaż nie chodzi ze mną do tej samej szkoły ani klasy widujemy się często. Sara mieszka niedaleko mnie i spotykamy się prawie codziennie po południu. Opowiadamy sobie o tym co wydarzyło się w klasie pomagamy sobie w odrabianiu lekcji. Obie interesujemy się muzyką więc pokazujemy sobie nowe kawałki w internecie lub czytamy teksty piosenek. Sara gra na skrzypcach a ja na pianinie. Marzymy o tym żeby w przyszłości założyć zespół muzyczny. Cieszę się że od następnego roku Sara będzie chodzić do mojej szkoły muzycznej.

Odpowiedź:

Myślę, że moją najlepszą przyjaciółką jest Sara. Jest nowa w Niemczech, bo niedawno przepro- wadziła się z Austrii. Chociaż nie chodzi ze mną do tej samej szkoły ani klasy, widujemy się często. Sara mieszka niedaleko mnie i spotykamy się prawie codziennie po południu. Opowiadamy sobie o tym, co wydarzyło się w klasie, pomagamy sobie w odrabianiu lekcji. Obie interesujemy się muzyką, więc pokazujemy sobie nowe kawałki w internecie lub czytamy teksty piosenek. Sara gra na skrzypcach, a ja na pianinie. Marzymy o tym, żeby w przyszłości założyć zespół muzyczny. Cieszę się, że od następnego roku Sara będzie chodzić do mojej szkoły muzycznej.

MODUŁ 34: NA BIWAKU NAD ODRĄ.