MODUŁ 4: HEJ HO! HEJ HO! DO SZKOŁY BY SIĘ SZŁO....

DZIŚ DOWIESZ SIĘ:

• jak działają systemy edukacji w różnych krajach.

DZIŚ NAUCZYSZ SIĘ:

• tworzyć tryb rozkazujący,

• używać jego form odpowiednio do sytuacji,

• używać kropki i wykrzyknika.

NOWE SŁOWA I FRAZY

bułka z masłem, coś załatwić, dostawać małpiego rozumu, ferie zimowe/świąteczne, klasówka, matura, nieznośna, obowiązkowy, ocena, opanować się, porządnie, semestr, stroić miny, szacunek, ściąganie, trymestr, uczęszczać, urazić kogoś, wyleciało mi z głowy, wyznanieTekst na powitanie!

I. Praca w grupach.

Posłuchajcie nagrania i postarajcie się zanotować jak najwięcej informacji o szkołach w różnych krajach. Grupa, która poprawnie zapisze największą liczbę informacji, wygrywa.

II. Porozmawiaj z koleżankami i kolegami o szkołach, które zostały opisane w tekście.

Która z nich wydaje wam się najbardziej przyjazna uczniom, a która najmniej? Dlaczego? Do której z nich chciałabyś/chciałbyś chodzić i dlaczego?

III. Opowiedz o swojej szkole.

• Czy trzeba nosić mundurki?

• Jaki jest twój ulubiony przedmiot w szkole?

• Co chciałabyś/chciałbyś w niej zmienić?

Ćwiczenia 4.I. Posłuchaj nagrania i uzupełnij tabelkę zgodnie z tekstem. Jeśli jakaś informacja nie pojawi się w tekście, wpisz „nie ma informacji”, a następnie poszukaj ich w internecie.
Kto prezentuje? Czy dzieci muszą chodzić do szkoły? Ile mają lat, kiedy zaczynają edukację? Czy mają testy i egzaminy? Ile trwają wakacje?

Finlandia

Japonia

Belgia

Holandia

Niemcy

Polska

Ćwiczenia 4.II. Dopasuj słowa do definicji.
szkoła, oceny, kółko zainteresowań, ściąganie, klasówka, ferie

0. szkoła – chodzisz tam, żeby się uczyć, poznawać nowe rzeczy i rozwijać. Są tam nauczyciele i inni uczniowie, z którymi można się zaprzyjaźnić.

1. – w Polsce to krótkie wakacje, mogą trwać tydzień (kiedy są święta) lub dwa (kiedy jest zima).

2. – pisze to cała klasa, kiedy nauczyciel chce sprawdzić, czy uczniowie zrobili postępy i nauczyli się nowych rzeczy.

3. – to coś, czego nie wolno robić na teście lub egzaminie, np. zaglądać do kolegi albo mieć otwarty zeszyt. To nieuczciwe.

4. – to „lekcja po lekcjach”, na których możesz rozwijać swoje pasje i zdobywać wiedzę na tematy, które szczególnie cię interesują.

5. – to „ilustracja” twoich wyników nauce. Nauczyciel może wpisywać je w dzienniku w formie liczbowej lub literowej, ale w niektórych krajach to po prostu opis osiągnięć ucznia.

Ćwiczenia 4.III. Wybierz poprawną odpowiedź i uzupełnij tekst.

Pan Twardowski opowiada o szkole w Polsce: kiedy ja chodziłem do szkoły, wszystko wyglądało trochę . Teraz szkoła trwa 8 lat i zaczynasz do niej chodzić, kiedy masz 7 lat. W ostatniej odbywa się egzamin ósmoklasisty. Jego rezultaty pozwalają później wybrać wymarzoną szkołę . Ten etap trwa zwykle 4 lata i kończy się maturalnymi. Musisz je , jeśli chcesz iść na studia. W polskiej szkole są też : najlepsza to – 6 (szóstka), a najgorsza – 1 (jedynka). W Polsce dzieci uczą się języków , historii, przyrody, języka polskiego. Mają też wychowanie , czyli WF. W Polsce szkoła jest aż skończysz 18 lat. Informacja specjalnie dla Kacpra: wakacje trwają dwa miesiące, są też ferie zimowe (dwa tygodnie) i ferie świąteczne podczas Bożego Narodzenia i Wielkanocy.

IV. Praca w parach lub grupach.

Zaprojektujcie szkołę przyszłości i zaprezentujcie swoje pomysły w klasie. Czego będzie można się tam uczyć? Czego nie? Czy dzieci będą mogły uczyć się języków? Jeśli tak, to jakich? Czy lekcje będą się odbywać w klasie czy przez internet? Czy trzeba będzie nosić specjalny strój? Jakie będą obowiązki uczniów, a jakie nauczycieli?

V. Przeczytaj dialog. Zwróć uwagę na podkreślone w tekście wyrazy. Od jakich bezokoliczników zostały utworzone? Zapisz je w zeszycie. Czy wiesz, jak się nazywają takie formy? Co oznaczają? Kiedy ich używamy?

Julka: Aleks, musimy porozmawiać. W tym tygodniu nie było cię na spotkaniu „Kółka mózgowców”. W zeszłym tygodniu też nie przyszedłeś. Co się dzieje?

Aleks: Przepraszam, musiałem zostać z Iną. Jesteśmy w trakcie przeprowadzki i rodzice musieli coś załatwić, a nasza niania jest chora.

Julka: Rozumiem, następnym razem napisz sms albo powiedz, że nie możesz przyjść. Czekaliśmy na ciebie.

Aleks: Wiem, przepraszam, ale Ina była nieznośna i wyleciało mi z głowy. Julka, mam pomysł. Wymyślmy
procedurę postępowania.

Julka: Jaką znowu procedurę?

Aleks: Taki spis rzeczy, które możemy zrobić, żeby grupa nadal działała, kiedy ktoś nie może przyjść… albo kiedy znów zamkną szkoły z jakiegoś powodu i nie będzie lekcji, jak w zeszłym roku, pamiętasz?

Julka: Pamiętam. Mieliśmy wtedy wszyscy lekcje online. Kacper dostawał małpiego rozumu i stroił miny do kamery. Jak mogłabym zapomnieć…

Aleks: No właśnie. To co myślisz?

Julia: Całkiem niezły pomysł. Zróbmy to!

Aleks: Zanotuj, proszę: „Kółko mózgowców – procedura postępowania”. Punkt 1. Poinformuj wszystkich o swojej nieobecności. Punkt 2. Zrób wcześniej swoje zadanie i przekaż grupie. Punkt 3. Jeśli lekcje są odwołane lub więcej osób nie może przyjść, zorganizujcie spotkanie online.

Julka: Aleks, to może być trudne, co na to rodzice…

Aleks: Dodaj: „…ale zapytajcie rodziców o zgodę…”.

Julka: Nie jestem twoją sekretarką! Poza tym znajdźmy resztę, niech oni też trochę pomyślą, niech nam pomogą. To w końcu też ich grupa…

Aleks: Masz rację. Chodźmy!

 

Formy, które zostały podkreślone w dialogu, to formy trybu rozkazującego. Możemy użyć go w kilku sytuacjach:

1. Kiedy komuś rozkazujemy albo dajemy instrukcję lub polecenie: Posprzątajcie pokój! Uzupełnij tabelkę. Niech Kacper wyłączy komputer!

2. Kiedy kogoś o coś prosimy: Pożycz mi, proszę, czerwoną kredkę. Bartek, proszę, wyrzuć śmieci. Proszę, nie mówcie mamie! (UWAGA! W tej sytuacji zawsze dodajemy słowo PROSZĘ!)

3. Kiedy komuś czegoś zabraniamy: Julka, nie mów do nauczyciela po imieniu! Nie zostawiaj piłki na dywanie! Nie ciągnij psa za ogon!

 

Kiedy chcemy stworzyć formy trybu rozkazującego, z pomocą przychodzą nam KONIUGACJE
CZASOWNIKA, które już dobrze znasz. Spójrz na tabelkę.

 

Uwaga! Tryb rozkazujący nie jest trudny, ale ma kilka niespodzianek:

1. W niektórych czasownikach po redukcji końcówki zostaje grupa spółgłosek, np. -kn-, -trz-, -czn-. Musisz wtedy do czasownika dodać jeszcze końcówkę -ij lub -yj. Przykłady: zamknąć – on zamknie – zamkn+ij / zacząć – on zacznie – zaczn+ij / zetrzeć – on zetrze – zetrz+yj

2. Czasem o wymienia się na ó: zrobić – zrobi – zrób / pomóc – pomoże – pomóż.

3. Kiedy na końcu czasownika pojawi się si, zi ci lub ni, musisz je zastąpić odpowiednio ś, ź, ć lub ń: prosić – prosi – proś! / wieźć – wiezie – wieź! / wrócić – wróci – wróć! / stanąć – stanie – stań!

Ćwiczenia 4.IV. Uzupełnij tabelkę zgodnie z przykładem.
Która to koniugacja? ON lub ONI Tryb rozkazujący (TY)

napisać

-ę, -esz napisze napisz!

mówić

zatańczyć

policzyć

czytać

sprzątać

jeść

zanotować

powiedzieć

myśleć

narysować

Ćwiczenia 4.V. Uzupełnij zdania zgodnie z przykładem (tryb rozkazujący – forma ty).

0. Kacper, (wyrzucić) wyrzuć, proszę śmieci.

1. (zamknąć) okno!

2. – Mamo, (zrobić) mi kanapkę! – A jakie jest magiczne słowo? – Proszę!

3. Aleks, wymienisz się ze mną drugim śniadaniem? (dać) mi swoje, a ja dam ci swoje.

4. Zośka ciągle mi powtarza: Kacper nie (grać) tyle na komórce, (czytać) więcej.

5. Bartek, (zabrać) Bazyla na spacer.

6. Tato, (wziąć) mnie ze sobą do pracy.

7. Kacper, (posprzątać) wreszcie pokój.

8. Julia, (zaśpiewać) nam coś. Nie daj się prosić.

9. Aleks, nie (zjeść) wszystkiego od razu!

10. Dziadku, (opowiedzieć) mi bajkę.

VI. Praca w parach lub grupach. Wróćcie do modułów 1, 2, 3 i odszukajcie jak najwięcej form trybu rozkazującego. Macie na to 5 minut. Grupa, która znajdzie ich najwięcej, wygrywa.
Ćwiczenia 4.VI. Uzupełnij zdania zgodnie z przykładem (tryb rozkazujący – wszystkie formy).

0. (my, pożyczyć) Pożyczmy mu pieniądze!

1. (Zosia, zadzwonić) dziś do mnie!

2. (wy, powiedzieć) mi prawdę!

3. Zosiu, Kacperku, (wy, położyć) zakupy na stole!

4. (my, zjeść) razem kolację w środę.

5. Mamo, tato, (wy, pojechać) na zakupy, nie ma nic do jedzenia.

6. (wy, przyjść) dziś do mnie pograć w piłkę.

7. Kacper, (ty, stanąć) tu.

8. (rodzice Aleksa, nie odbierać) go tak wcześnie! Chcemy się jeszcze pobawić.

9. (my, zacząć) zabawę!

10. (Aleks, zrobić) obiad!

VII. Przeczytaj zdania w kolumnach A, B i C. Czym się od siebie różnią? W jakich sytuacjach ich używamy?

Ćwiczenia 4.VII. Uzupełnij tabelkę.
Ty Pani/pan Proszę + bezokolicznik

wejść

niech pan/pani wejdzie

usiąść

zamknąć okno

zamknij

podać sól

zapłacić

niech pani zapłaci zapłaci

porozmawiać

powiedzieć

uzupełnić

proszę uzupełnić

napisać

napisz

przeczytać

proszę przeczytać
VIII. Porozmawiaj z koleżankami i kolegami:

Czy miałaś/miałeś lekcje online?

Czym takie lekcje różnią się od zajęć w klasie?

Co ci się podoba w lekcjach, które odbywają się w klasie, a co nie?

Jak powinna wyglądać idealna lekcja online?

IX. Praca w grupie.

Wspólnie z kolegami i koleżankami stwórzcie instrukcję, która pomoże Julce, Bartkowi, Aleksowi, Zosi i Kacprowi kontynuować pracę „Grupy mózgowców” w sytuacji, gdyby lekcje nie mogły odbywać się normalnie, a nasi bohaterowie nie mogli się ze sobą spotkać. Pamiętajcie o trybie rozkazującym. Instrukcja może być w formie plakatu, aby później można było powiesić ją w klasie, lub pocztówek, aby każdy mógł ją mieć przy sobie.

CO MUSISZ WIEDZIEĆ O… używaniu kropki i wykrzyknika.

  • Kropka (.) to znak przestankowy, który stawiamy na końcu zdania. Jest on wskazówką dla czytającego, że należy zniżyć głos lub zrobić przerwę.
  • Wykrzyknik (!) lub inaczej znak wykrzyknienia to znak przestankowy, który również stawiamy na końcu zdania, ale służy on do wyrażania emocji. Należy jednak uważać, aby nie używać go zbyt często.
X. Przeczytaj poniższe zdania. Zwróć uwagę na poprawną intonację.
Zrobiłam to. Zrobiłam to!
To straszne. To straszne!
Daj mi to. Daj mi to!