Pan Twardowski: Moi drodzy, zbliża się 11 listopada. Z tej okazji chciałbym, abyśmy przygotowali szkolne przedstawienie dla innych klas.

Kacper: W tamtym roku klasa piąta przygotowała apel z tej okazji. Teraz czas na nas.

Aleks: Proszę pana, co zdarzyło się 11 listopada?

Zosia: Aleks, zapamiętaj wreszcie, że 11 listopada 1918 roku Polska odzyskała niepodległość.

Julia: W zeszłym roku razem ze szkolnym chórem zaśpiewałam podczas tej uroczystości polski hymn narodowy.

Aleks: Tak, pamiętam. Mikrofon przestał działać i Julka się bardzo zestresowała, ha, ha, ha.

Julia: To wcale nie było śmieszne!

Kacper: Proszę pana, dlaczego hymn Polski nazywany jest także Mazurkiem Dąbrowskiego?

Pan Twardowski: Posłuchajcie Bartka, który przygotował dla was krótką historię polskiego hymnu.

Bartek: Pieśń Legionów Polskich we Włoszech, zwana także Mazurkiem Dąbrowskiego powstała we Włoszech w 1797 roku. Autorem jej słów był pisarz i polityk Józef Wybicki. Ta patriotyczna pieśń bardzo szybko zdobyła popularność wśród żołnierzy i polskiej emigracji. Historycy piszą, że pierwszy raz zaśpiewano ją, kiedy generał Dąbrowski zasadził pamiątkowe drzewko wolności w miasteczku Reggio.

Julia: A kto napisał melodię do Mazurka Dąbrowskiego?

Zosia: Julka, nie przerywaj!

Bartek: Autor melodii jest nieznany.

Zosia: Ciekawe, jak długo Józef Wybicki pisał tę pieśń?

Kacper: Zośka, nieważne, jak długo pisał, ważne, że napisał. Mamy teraz bardzo piękny hymn narodowy.

Zosia: Mamy nawet dwa hymny narodowe: hymn Polski i hymn Niemiec. Mieszkamy w Niemczech, ale nasze rodziny pochodzą z Polski.

Julia: Mamy też dwie flagi i dwa godła.

Aleks: Co to jest godło?

Bartek: Godło to symbol reprezentujący państwo, niebędący herbem państwowym.

Pan Twardowski: Bartku, bardzo ci dziękuję za ciekawą prezentację. Dzieci, spójrzcie teraz na ilustracje, które dla was przygotowałem.

Odpowiedz na pytania:

1. Jakie święto obchodzimy 11 listopada w Polsce?

2. Kto jest autorem słów hymnu Polski?

3. Jak na początku zatytułowany był hymn Polski?

4. Co to jest godło państwowe? Podaj przykład.

5. Co widzisz na ilustracjach przygotowanych przez pana Twardowskiego?

Pan Twardowski: Kochane dzieci, pamiętajcie, proszę, że podczas śpiewania hymnu narodowego należy zachowywać się w odpowiedni sposób:

1. Co to jest patriotyzm?
2. Czy można kochać dwie ojczyzny?
3. Czy rozmawiasz z rodzicami, dziadkami o kraju swoich przodków?
4. Wymień symbole narodowe i wytłumacz, dlaczego powinno się okazywać im szacunek?
5. W jakich sytuacjach śpiewa się hymn państwowy?

W języku polskim czasowniki dzielimy na niedokonane (ndk) i dokonane (dk).

W czasie teraźniejszym występują jedynie czasowniki niedokonane, ponieważ wszystkie czynności dopiero się odbywają, nie są skończone.

W czasie przeszłym i przyszłym używa się czasowników niedokonanych i dokonanych.

Czasowniki niedokonane wyrażają czynność trwającą, powtarzającą się, nieskończoną, np.:
Dzieci przygotowują przedstawienie szkolne z okazji Święta Niepodległości.
Dzieci słuchają historii hymnu Polski.
Dzieci słuchały historii hymnu Polski.

Czasowniki dokonane wyrażają czynność jednorazową lub skończoną, np.:
Józef Wybicki napisał hymn Polski.
W zeszłym roku piąta klasa przygotowała apel z okazji Święta Niepodległości.

Dwa czasowniki wyrażające czynność raz jako trwającą, a raz jako skończoną tworzą tzw. parę
aspektową.

Czasownikiem podstawowym jest czasownik niedokonany. Od niego tworzymy czasownik dokonany:
1. dodając przedrostek (prefiks), np.: czytać – przeczytać, pisać – napisać;
2. zmieniając (zwykle skracając) czasownik dokonany, np.: kupować – kupić, pomagać – pomóc;
3. parę aspektową mogą tworzyć dwa różne czasowniki, np. brać – wziąć, iść – pójść.

uczyć się - nauczyć się

robić - wstaćzrobićspędzićzwiedzićwidziećzostaćugotowaćkłaśćupieczabraćwystępowaćzaśpiewać

spędzać - wstaćzrobićspędzićzwiedzićwidziećzostaćugotowaćkłaśćupieczabraćwystępowaćzaśpiewać

zwiedzać - wstaćzrobićspędzićzwiedzićwidziećzostaćugotowaćkłaśćupieczabraćwystępowaćzaśpiewać

zobaczyć - wstaćzrobićspędzićzwiedzićwidziećzostaćugotowaćkłaśćupieczabraćwystępowaćzaśpiewać

zostawać - wstaćzrobićspędzićzwiedzićwidziećzostaćugotowaćkłaśćupieczabraćwystępowaćzaśpiewać

gotować - wstaćzrobićspędzićzwiedzićwidziećzostaćugotowaćkłaśćupieczabraćwystępowaćzaśpiewać

położyć - wstaćzrobićspędzićzwiedzićwidziećzostaćugotowaćkłaśćupieczabraćwystępowaćzaśpiewać

piec - wstaćzrobićspędzićzwiedzićwidziećzostaćugotowaćkłaśćupieczabraćwystępowaćzaśpiewać

zabierać - wstaćzrobićspędzićzwiedzićwidziećzostaćugotowaćkłaśćupieczabraćwystępowaćzaśpiewać

wstawać - wstaćzrobićspędzićzwiedzićwidziećzostaćugotowaćkłaśćupieczabraćwystępowaćzaśpiewać

wystąpić - wstaćzrobićspędzićzwiedzićwidziećzostaćugotowaćkłaśćupieczabraćwystępowaćzaśpiewać

śpiewać - wstaćzrobićspędzićzwiedzićwidziećzostaćugotowaćkłaśćupieczabraćwystępowaćzaśpiewać

1. a. Co robiłaś wczoraj? Co robiłeś wczoraj?
   b. Co zrobiłaś wczoraj? Co zrobiłeś wczoraj?
2. a. Co robiłaś w zeszły weekend? Co robiłeś w zeszły weekend?
   b. Co zrobiłaś w zeszły weekend? Co zrobiłeś w zeszły weekend?

Możesz wymyślić inne pytania. Zobacz, jak możesz na nie odpowiedzieć:

Czasowniki zakończone na -eć w czasie przeszłym

Czasowniki zakończone na -ąć w czasie przeszłym

„Dziękuję za ciekawą prezentację”

Pisownia ą, ę, om, on, em, en

Napisz ą, ę:
1. w wyrazach polskich i obcych, które teraz są polskie, np.: pączek, pieniądze, kolęda, pędzel;
2. przed spółgłoskami s, z, sz, ż, ch, np.: brązowy, gęsty, wąż, węch;
3. przed spółgłoskami b, p, d, t, g, k, np.: kąpać, bąk, węgiel, tęcza;
4. ą na końcu wyrazu:
• kiedy piszesz, co oni/one robią, np.: śpiewają, piszą, grają, biegają;
• kiedy piszesz, co oni/one zrobią, np.: zaśpiewają, napiszą, zagrają, pobiegają;
• na końcu wyrazów rodzaju żeńskiego l. pojedynczej rzeczowników i przymiotników, np.:
z mamą, ciekawą książką;
5. ę na końcu wyrazu:
• w bierniku l. pojedynczej rzeczowników r. żeńskiego, np.: grę, komórkę, zabawkę, czekoladkę;
• w formach niektórych czasowników, kiedy mówisz, co robisz, czyli dla ja np.: maluję, mówię.

Napisz om, on, em, en:
• om, em przed d, p, np.: kompot, bomba, stempel, temperatura;
• on, en przed k, g, t, d, np.: konkurs, kongres, konto, konduktor, renta, kalendarz;
• przed f, w, s, z, sz, ch, np.: konserwa, benzyna, pensja, sens;
• w wyrazach polskich przed -ka, -ko, np.: słonko, łazienka, ziarenko, stajenka;
• w wyrazach l. mnogiej, które odpowiadają na pytania komu?, np. koleżankom, kolegom.

0. Julka zdjęła kurtkę, bo było jej gorąco.

1. Aleks odpoczęlimyślałamieliśmychciałeśmusielisiedziałyściezaczęłyleżelikrzyknęływziął do szkoły cztery kanapki.

2. Chłopcy odpoczęlimyślałamieliśmychciałeśmusielisiedziałyściezaczęłyleżelikrzyknęływziął pod drzewem i oglądali chmury.

3. Rodzice Julki odpoczęlimyślałamieliśmychciałeśmusielisiedziałyściezaczęłyleżelikrzyknęływziął w sobotę rano odwieźć Julkę do polskiej szkoły.

4. Bartku, dlaczego odpoczęlimyślałamieliśmychciałeśmusielisiedziałyściezaczęłyleżelikrzyknęływziął przygotować historię hymnu Polski?

5. Wczoraj w nocy Julka odpoczęlimyślałamieliśmychciałeśmusielisiedziałyściezaczęłyleżelikrzyknęływziął o konkursie talentów.

6. Dziewczynki odpoczęlimyślałamieliśmychciałeśmusielisiedziałyściezaczęłyleżelikrzyknęływziął, jakby zobaczyły ducha.

7. Julko, Zosiu, dlaczego tak długo odpoczęlimyślałamieliśmychciałeśmusielisiedziałyściezaczęłyleżelikrzyknęływziął przed telewizorem?

8. Wczoraj (my) odpoczęlimyślałamieliśmychciałeśmusielisiedziałyściezaczęłyleżelikrzyknęływziął próbę przed uroczystością z okazji 11 listopada.

9. Kiedy zadzwonił dzwonek, dzieci odpoczęlimyślałamieliśmychciałeśmusielisiedziałyściezaczęłyleżelikrzyknęływziął pakować swoje plecaki.

10. Po pracy rodzice bliźniaków odpoczęlimyślałamieliśmychciałeśmusielisiedziałyściezaczęłyleżelikrzyknęływziął chwilę w fotelu, a potem zaczęli przygotowywać obiad.